Een doordacht interieur draagt bij aan een warme en toegankelijke bibliotheek. Een koffiehoek speelt hierin een belangrijke rol en versterkt de verblijfsfunctie. Het ontwerp moet dan wel de ‘flow’ van bezoekers in de bibliotheek ondersteunen. Een goed geplaatste koffiehoek blokkeert de ruimte niet en maakt de bibliotheek uitnodigender. Koffie heeft de kracht om de sfeer te veranderen: het geluid van het apparaat, de geur van vers gezette koffie en de interactie tussen bezoekers zorgen voor een levendige, informele dynamiek die stilte doorbreekt.
De mogelijkheden variëren van een eenvoudige self-service met gratis koffie en thee op de servicebalie tot een sfeervolle coffee corner met barista, waar bezoekers tegen betaling een latte macchiato en iets lekkers kunnen bestellen. Bij het inrichten van een koffiehoek is het belangrijk om goed na te denken over de locatie, uitstraling en faciliteiten, maar ook over de personele capaciteit binnen het team.
Wist je dat?
De geur van koffie heeft een positief effect op bezoekersaantallen. Een koffiehoek die goed in het zicht staat, nodigt uit om langer te blijven.
Een barista in de bieb?
Wil je dat jouw bibliotheek echt als ontmoetingsplek functioneert en mogelijk nieuw publiek aantrekt? Dan is een koffiehoek die meer als café werkt een optie. Dit kun je zelf regelen met een bemande balie en de verkoop van koffie en bijvoorbeeld gebak, maar dat vraagt een flinke (tijd)investering, mogelijk inclusief de aanvraag van een horecavergunning bij de gemeente.
Een andere mogelijkheid is het verhuren van de ruimte aan een externe partij. Dit kan zorgen voor een vruchtbare samenwerking: het levert niet alleen professionele koffie op, maar kan ook resulteren in meer bezoekers, betere kwaliteit koffie en minder administratief gedoe, doordat een ervaren horeca-exploitant de processen runt.
Uitbesteden of zelf doen?
Een samenwerking met een cateraar kan een uitkomst zijn, maar houd er rekening mee dat een commerciële horeca-exploitant misschien andere prioriteiten heeft dan een bibliotheek. Zo kunnen openingstijden afwijken van die van de bibliotheek en kunnen cateringcontracten het bibliotheekprogramma duurder maken. Zelf koekjes kopen bij de supermarkt voor een evenement zit er dan vaak niet meer in.
Tja, dat is andere koffie! Zet alle voor- en nadelen van potentiële samenwerkingspartijen uiteen en stel duidelijke voorwaarden voor de contractonderhandelingen. Kies voor een toegankelijke partner die goed aansluit bij de sociaal-maatschappelijke rol die de bibliotheek heeft.
Tips voor de juiste koffiehoek op de juiste plek
Een koffiehoek moet uitnodigen, maar niet overheersen. Denk daarom aan:
- Duidelijke zones: Gebruik vloerbelijning of ‘signing’ om de koffieplek af te bakenen.
- Akoestiek: Voorkom geluidsoverlast van pratende bezoekers en zoemende apparaten. Plaats de koffiehoek strategisch, bijvoorbeeld bij de entree of een informele zone, zodat het geluid zich niet verspreidt naar stille werk- en leesruimtes. Tapijten en eventueel scheidingselementen, zoals een boekenkast, hebben een geluiddempende werking.
- Onderhoudsgemak: Kies materialen die makkelijk schoon te houden zijn. Een afneembare vloerbekleding onderscheidt de koffiehoek visueel en is eenvoudig schoon te maken bij morsen.
- Duurzaamheid: Fairtrade koffie en duurzame thee, herbruikbare (‘Keep Cup’) bekers of (tweedehands) mokken maken de ervaring nóg beter. Een goed afwassysteem en een duidelijke opruimplek zijn daarbij essentieel.
- Keep it clean: Toch wegwerpbekers? Kies dan voor een variant van gerecycled materiaal en plaats voldoende afvalbakken die regelmatig worden geleegd.
- Zitplekken voor elk type bezoeker: Denk aan ronde tafeltjes met houten bistrostoelen, hoge tafels voor wie snel een espresso drinkt, of een balie/bar met krukken. Voor bezoekers die langer willen blijven, zorgen gestoffeerde zitjes voor extra comfort.
- Veiligheid: Hoeveel afstand moet iemand met een hete kop koffie afleggen? Staan waterkokers hoog genoeg, zodat een kind er niet bij kan?
Bakkie doen?
Die vraag nodigt direct uit. En dat is precies het effect dat een goed ontworpen koffiehoek kan hebben. Je bibliotheek wordt een plek waar mensen niet alleen komen voor boeken, voorlichting en kennis, maar ook voor gezelligheid, ontmoeting en inspiratie.
Of je nu kiest voor een eenvoudige machine of een volwaardig café: koffie maakt jouw bibliotheek levendiger en gastvrijer. Dus, pak een kop en maak van jouw bibliotheek een gezellige derde plek!
Ellie Blower is Interior Designer bij includi
Het originele artikel verscheen in de digitale editie van Bibliotheekblad, editie 3 2025
Ontdek onze inclusieve plekken
